Ngẫm đời qua sân thượng

Chị thuê căn nhà phố trong hẻm nhỏ. Nhà hướng Tây, hướng chị không hợp lắm nhưng bù lại có khoảng sân thượng thông thoáng có thể trồng trọt đôi chút. Nghe sân thượng rất ham, nhưng thoạt thăm, chị thốt nản thấy đám cây quắt queo, buồn bã với bao héo úa, sâu bệnh… Chủ nhà nói không có thì giờ chăm sóc nên hoa cỏ hư hỏng, rằng nếu không thích, chị có thể nhổ bỏ, trồng hoa mới… 

Ngày đầu tiên lên tưới cây, chị ngắm kỹ hơn từng chậu trước khi quyết định thay hay giữ, bởi chị vốn tin cây cũng có đời sống. Chị bắt đầu lặt bỏ những lá khô, cắt bớt những nhánh sâu, nhổ đi những cỏ dại… cho vô thùng rác. Cứ thế, sau nửa tiếng lao động, một góc “vườn” bỗng mang diện mạo khác, không đến nỗi tơi tả như thoạt thấy. Cứ thế, mỗi ngày mươi phút bỏ đi những cái hư úa làm ta phân nhãn, cộng thêm việc bổ sung phân bón, chín mươi phần trăm “khu vườn treo” tươi tắn lại… Mỗi sáng, đứng bâng khuâng giữa các mảng xanh, chị lại lan man ý nghĩ đời cây rốt cuộc cũng mang máng đời người: Cứ chịu khó “ngắt” bớt ưu phiền, “tỉa” bớt quan hệ héo úa thì cuộc sống sẽ bớt u xám, nhàu nhĩ; nếu ta vốn tin nó u xám, nhàu nhĩ. Cũng cái sân thượng này, chị lan man nhiều suy ngẫm khác. Rằng nếu sốt ruột bón phân nhiều, cây sẽ chết vì nóng. Rằng ta những tưởng đã tưới cây đầy đủ khi thấy đất đen ẩm, nhưng thật ra nước ta tưới chỉ phớt phơ bề mặt, chưa thấm sâu đến gốc, hậu quả là cây héo hoặc chết khát. Cuộc sống cũng vậy. Đôi khi nóng vội cũng làm tiêu tan nhiều thứ. Và nhiều thứ cũng tan tiêu vì sự “tưởng rằng”…

Chị có cô cháu “đại gia” theo cách gọi thời nay, nổi tiếng mê và sành cây. Cái sân thượng nhà em lúc nào cũng xanh rì hoa cỏ. Đi công tác đâu xa em đều mang hoa lạ về trồng. Nghe bà dì dốt cây loe khoe mấy điều suy ngẫm trên sân thượng, em bèn gửi cho chị năm ngẫm suy từng chia sẻ với bạn bè. Thích quá, dì mượn cháu trích ra đây như một… ga xép: “Nói về trồng cây, cho đến bây giờ tôi vẫn đang học và tiếp tục học. Nhưng không phải học kỹ thuật trồng cây, mà học đạo lý của việc trồng cây. Cho nên đọc xong chia sẻ này của tôi, hy vọng bạn sẽ thấy nó hữu ích cho cuộc sống, chứ không chỉ riêng việc trồng cây.

1. Không trồng sẽ không có quả

Điều này là hiển nhiên, vậy mà ít người biết/chịu biết lắm. Không làm việc tốt khi làm công mà đòi làm chủ. Không siêng năng mà mơ giàu có. Muốn có con mà sợ cực, muốn sinh con mà sợ xấu. Sợ dơ tay trồng cây mà muốn có hoa đẹp ngắm. Muốn nuôi chó mà sợ nước tiểu hôi. Muốn ăn ngon mà khỏi tốn tiền... Còn nhiều chuyện, kể không hết. Vậy đi nha, không trồng sẽ không có quả.

2. Một lá sâu cắt đi sẽ không làm chết cây, nhưng nếu không cắt, cây sẽ chết

Lá sâu cũng như vết thương trên cơ thể con người, nếu được xử lý tốt, sẽ bảo toàn tính mạng. Lá sâu không cắt, sâu được nước làm tới, tiêu nguyên cả cây luôn. Vết ung nhọt nhỏ không xử lý, hoại tử cả người. Dung dưỡng điều xấu nhỏ, sẽ có điều xấu lớn hơn. Buông tha cái ác, trả giá bằng tính mạng.

3. Thời gian trả lời tất cả

Một củ khoai tây mập ú tôi mang về từ Nhật, vùi xuống đất hai tháng, cuối cùng sáng nay tôi đã thấy được mầm. Trong suốt hai tháng, tôi đã nhiều lần muốn moi 'em' lên vứt đi vì không thấy dấu hiệu của sự sống. Nhưng rồi nghĩ, cứ chờ xem. Và hôm nay sự sống đã đến với tôi như món quà cho sự kiên nhẫn.

4. Đừng đánh giá bề ngoài

Xương rồng và các loại cây mọng nước là những loài cây giữ nước, nên nhiều khi rễ đã khô, thân đã úng rất lâu nhưng bề ngoài vẫn như… vô sự, như đang sống, đến khi phát hiện thì đã trễ. Ngược lại, nhìn khô khan vậy thôi mà 'em' lớn lúc nào không hay nhé, đâm cái lá đầu tiên, chồi hoa đầu tiên lúc nào mình không biết luôn, tạo niềm vui thú vị, bất ngờ. Sáng nay nhìn cái lá nhú ra từ khúc xương rồng mà người ta bán đầy rẫy chợ để treo nhà Tết Đoan Ngọ, mình vô cùng sửng sốt, bởi không nghĩ 'em' này vẫn sống và cho ra cái lá đáng yêu đến vậy...

5. Không có công bằng mà chỉ có ưu tiên và chọn lựa

Khi mang được 'em' bồ công anh từ Đà Lạt về thành công, tôi rất vui, và bắt đầu để ý tới 'em' nhiều. Ngày nào cũng săm soi, tưới nước, bón phân, tìm chỗ đẹp đặt 'em'. Kết quả: 'em' chết. Trong khi đó, tại một chậu cúc dại khác, đã có một hạt giống bồ công anh nảy lên, và ngày kia, 'em' đột nhiên nở hoa tặng tôi. Tôi đã không công bằng khi chăm sóc các 'em'. Tôi ưu tiên và chọn chăm 'em' này trước, 'em' kia sau. Nhưng mà điều đó bình thường, và, chúng ta nên chấp nhận, đừng đòi hỏi sự công bằng. 'Em' bồ công anh trong chậu cúc dại không vì sự bất công của tôi mà quên nở hoa. 'Em' chỉ cần biết sinh mệnh của 'em' quý giá, 'em' vượt qua khó khăn và mỉm cười. Không đòi hỏi sự công bằng, 'em' lặng lẽ sống và tỏa hương. Tôi chọn việc tôi làm, tôi chọn lời tôi nói, tôi chọn người tôi thương, tôi cũng không chờ sự hồi báo. Tôi sẽ bắt chước 'em' bồ công anh trong chậu cúc dại, vượt qua tất cả để nở hoa…”.

Không hoàn toàn đồng ý từng câu chữ, nhưng chị cảm ơn, mỉm cười khi đọc những  suy ngẫm về cây cháu gửi. Chị biết sáng mai, bước lên sân thượng, chị sẽ nán lại lâu hơn, nhìn cây…

 
Bài: Việt Linh